Cumhuriyet’ten Kılıçdaroğlu’na tenkit: Bu program Amerikancıdır… Karar gazetesine nazaran Avrupacı

Cumhuriyet gazetesi müellifi Mehmet Ali Güller bugünkü köşesinde CHP’nin açıkladığı iktisat programına tenkitler getirirken kurulan yeni danışmanlar için “ABD merkezli bir ekonomi-politiğin ekibidir” dedi. Karar gazetesi müellifi Mehmet Ocaktan ise İkinci Yüzyıla Davet toplantısını “CHP birinci sefer bu kadar net bir Avrupa Birliği ve hür piyasa iktisadını de dikkate alan ‘kalkınmacı’ vizyon ortaya koydu” biçiminde kıymetlendirdi.

Mehmet Ali Güller’in yazısı şöyle:

“CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun Washington ve Londra ziyaretleri, “bilim ve teknoloji” manzaralı bir seçim kampanyasıydı. Artık “İkinci Yüzyıla Çağrı” ile duyurduğu takım de fiilen ABD merkezli bir ekonomi-politiğin grubudur.

Şöyle de söyleyebiliriz: Direkt bir ABD vatandaşının da yer aldığı böylesi bir takımın kurulması, Batı’dan borç alabilmeyi kolaylaştırabilmek içindir.

Açalım:

NEOLİBERAL PROGRAM

Açıklanan ekonomi-politika, kimi doğrulara değiniyor görünse de özü prestijiyle neoliberal bir programdır ve iki temel özelliği vardır:

Birincisi, emekten yana değil sermayeden yanadır.

İkincisi, borçlanma asıllıdır.

Kılıçdaroğlu, Washington ve Londra ziyaretlerinde görüştüğü bireylerin 5.5 trilyon dolar büyüklüğünde fon yönettiğini, bu sermaye kümelerinden birinci üç yılda Türkiye’ye 100 milyar dolar yatırım getireceğini söyledi, “Dönüşüm için parayı buldum” dedi.

Yabancı sermayeden yatırımcı çekmek, mevcut iktidarın da ekonomi-politiğinin merkezinde zati. Şu farkla: Kılıçdaroğlu, “İkinci Yüzyıla Çağrı” konuşmasında, Washington ve Londra’da görüştüğü sermaye kümelerinin “tefeci, kara paracı, baron ve şaibeli” olmadığını savundu! Amerikalı Thorstein Veblen’in mali sermayeye “kapitalizmin uru, asalak sınıf” demesinin üzerinden yüz yıl geçmiş olduğu halde!

Yabancı sermayeden-fon kümelerinden gelecek yatırım, hele de şu şartlarda, yeni borçlanmadan öteki bir şey değildir, zira yatırımın yüklü yapılacağı adres tahvil ve borsadır. Bu da yarım trilyon dolara ulaşan mevcut borçluluğumuzu, daha da artıracaktır.

Özetle “İkinci Yüzyıla Çağrı”da açıklanan ekonomi-politik program “bağımsızlıkçı, kamucu ve eşitlikçi” değildir. Bu üç ölçüte uymayan iktisat programının da halka, işçiye, fakire faydası yoktur.

MCKINSEY ELEŞTİRİSİ BOŞA DÜŞTÜ

O vakit da söylemiştik: ABD aykırılığının bu kadar yüksek olduğu şartlarda Kılıçdaroğlu’nun Washington ve Londra ziyaretleriyle seçim kampanyası yapması, büyük yanlıştır. Kılıçdaroğlu artık o yanlışı, içinde Jeremy Rifkin isimli ABD vatandaşının da yer aldığı bir iktisatçı danışmanlar grubu kurarak derinleştiriyor.

Kılıçdaroğlu bu yanlışıyla, birincisi Erdoğan’ın eline “İthal iktisat komiseri getiriyorlar” deme kozu vermiş oldu, ikincisi de iktidarın ABD’li McKinsey kümesiyle danışmanlık münasebetine yaptığı hakikat ve haklı eleştiriyi boşa düşürmüş oldu.

Dolayısıyla asıl incelenmesi gereken, ana muhalefet partisinin, üstelik kurallar bu kadar lehineyken nasıl bu kadar açık yanlışa ve yanlışa düşebildiğidir!

DERVİŞ-BABACAN-ALBAYRAK ÇİZGİSİNİN DEVAMI

İşin asıl vahim yanı da şudur: CHP’nin ABD merkezli iktisatçılarla birlikte açıkladığı program, özü prestijiyle mevcut ekonomi-politikadan kopuş değil, onun kelamım ona güzelleştirilmiş devamıdır. Hatta toplam bir kıymetlendirme yaparak şöyle de söyleyebiliriz: Aktörlerin ismi değişse bile, neoliberal iktisadın ruhu bakımından, 2001’den beri birbirini izleyen ve bütünleyen programlar vardır.

2001’de Kemal Derviş’in inşa ettiği program özü prestijiyle evvel Ali Babacan, akabinde da Berat Albayrak ekibi tarafından sürdürüldü; Türkiye yarım trilyon dolara yakın borçlandırıldı. CHP açıkladığı programla ve uygulayıcı takımla bu çizgiden kopuşu değil, sürdürücülüğü ilan etmiş oldu.

Özetle finans kapitalin komiseri Kemal Derviş ile ekolojik kapitalizmi savunun Jeremy Rifkin ortasında Ali Babacan, Berat Albayrak ve Nureddin Nebati vardır ve farklı renklerde görülseler de emek-sermaye münasebeti bakımından hepsi birebir yerdedir.

Oysa CHP kamuculuk yüklü bir üreten iktisat inşa etmek istese Türkiye’nin bu programı hazırlayacak ve uygulayacak Bilsay Kuruç’tan Hayri Kozanoğlu’na uzanan büyük bir birikimi olduğunu görecektir.

Sonuç olarak diyebiliriz ki CHP’nin ABD’li danışmanı, seçim kaybetme korkusu yaşayan Erdoğan’a bir modül umut oldu!”

KARAR GAZETESİ MÜELLİFİ: AVRUPACIDIR

Mehmet Ocaktan’ın yazısı şu halde:

“Cumhuriyet’in kurucu partisi olan CHP ile ilgili klâsik ve yerleşik algıyı çabucak herkes biliyor. Kuşkusuz bu algının oluşmasında, kuruluş yıllarının kendine has koşullarında yaşanan bütün negatifliklerin CHP’ye fatura edilmesinin büyük hissesi olduğunu kabul etmek gerekiyor.

Bu yüzdendir ki ‘tek parti’ devri uygulamalarının toplumsal hafızadaki gerçekliğini değiştirmek çok da kolay olmuyor.

Ancak çabucak belirtmek gerekiyor ki yüz yıl evvel işlendiği belirtilen ‘siyasi günahları’ adeta vakti durdurarak motamot bugünkü CHP’nin omzuna yüklemenin de çok hakkaniyetli bir davranış olmadığının altını çizmek gerikiyor. Allah bile tövbe kapısını hiçbir vakit kapatmamıştır.

Kaldı ki Kemal Kılıçdaroğlu ‘helalleşme’ adımıyla CHP’nin geçmişiyle yüzleşmesini sağlamış ve bütün bölümleri kucaklayan yeni bir başlangıç yapmıştır. Bu çerçevede Kılıçdroğlu’nun ‘İkinci Yüzyıla Davet Buluşması’nın açılışında yaptığı konuşmadaki şu kelamlarıyla bu değişim adımlarını daha da zenginleştirmiştir: “Size bugün bir iç çerçeve çizmek istiyorum. Bugün sizlere Türkiye için uyanmanın, ayağa kalkmanın ve büyümenin davetini yapıyorum. Bugün Türkiye’den ne için oy istediğimizi söyleyeceğim. Artık oyu yalnızca bir adaya, tek bir adama, bir zümreye değil yeni bir siyaset kültürüne ve siyaset üstü anlayışına oy isteyeceksiniz.”

İşte artık CHP “İkinci Yüzyıla Davet Buluşması” açılımıyla demokratik manada daha radikal bir adım atıyor. CHP birinci kere bu kadar net bir Avrupa Birliği ve hür piyasa iktisadını de dikkate alan “kalkınmacı” vizyon ortaya koyarken, AK Parti’nin kendini ulusalcı bir kifayetsizliğe mahkum etmesi, herhalde siyasetin en trajik ironisi olarak tarihe geçecektir.

Düşünün ki bugüne kadar Avrupa perspektifi çok net olmayan, daha çok devletçi siyasetlerle anılan, uzun yıllar iktidarda olmadığı halde tek parti devrinden kalan miras yüzünden özgürlükler konusunda toplumsal hafızadaki algısı negatif olan CHP, artık demokratik bedelleri ve hukuku temel alan, AB gayesi netleşmiş ve de kalkınmacı yeni bir kıssa yazıyor.

Bu yeni vizyon hem Türkiye hem de CHP açısından hayati bir ehemmiyet taşıyor. Bu çerçevede CHP Sözcüsü Faik Öztrak’ın sunumunda özetlenen yeni vizyonun temel özellikleri kısaca şöyle:

-Türkiye’yi feraha kavuşmak için iki değerli çapamız var: Güçlü Türkiye, Güçlü Avrupa’dır. Türkiye’nin geleceği, demokratik kurallı dünyadadır. AB üyelik müzakerelerini canlandıracağız. 23. Yargı ve Temel Haklar faslının gerekliliklerini tamamlayacağız. Bu fasıldaki siyasi blokajın kaldırılmasını isteyeceğiz.

-İkinci çapamız ise, süratle hayata geçireceğimiz yeni kuşak kalkınma stratejimiz olacak. Bu, hem ülkemizi ferahlatacak, hem de kalıcı refaha ulaşmamızın önünü açacak.

-Küresel, bölgesel ve mahallî kalkınma dinamiklerini takip eden; özel kesim ile yeni iş birliği modellerine öncülük eden, iktisattaki oyunculara ufuk veren strateji ve planlama teşkilatını kuracağız.

-Üniversite, sanayi, sivil toplum, kamu iş birliği modellerini en aktif biçimde kullanacağız.

-Zenginliği adil paylaşan Türkiye’de hiçbir çocuk yatağa aç girmeyecek. Her aileye minimum bir gelir sağlayacağız. Kayıt dışılığı azaltacağız, vergi tabanını genişleteceğiz, vergi yükünü adil dağıtacağız.

-2030’a geldiğimizde, demokrasisi, kurumları ve kuralları güçlü bir Türkiye’de, üreterek zenginleşen rekabetçi bir Türkiye’de fert başına gelirimizi 20 bin doların üzerine çıkaracağız.

Bu yeni adım aslında, yalnızca CHP’nin değişim kıssasını zenginleştirmiyor, tıpkı vakitte kendini muhakkak sloganlara hapseden ve bir türlü ‘ideolojik mahallesinin’ dışına çıkamayan Türk soluna da yeni bir değişim imkanı sunuyor. Bu bahiste pek umutlu değilim fakat kim bilir tahminen bir mucize olur… Çünkü Türkiye’deki Ortodoks solun da, merdiven altı İslamcıların da mahallelerinden çıkarak üniversal hukuk normlarını ve demokratik kıymetleri içselleştirmeleri hiç kolay olmayacaktır.

Esas itibariyle CHP’nin bu “İkinci Yüzyıla Çağrı” açılımı, AK Parti açısından çok büyük bir talihsizliğe işaret ediyor. 2002’de hukukun üstünlüğü ve ‘kalkınmacı’ vizyonla yola çıkan AK parti 2022 Türkiye’sinde ulusalcılığa demirlerken, yılların ‘devletçi’ CHP’si yeni bir açılımla ‘hukuk devleti’ aslına dayalı, ‘kalkınmacı’ bir kıssa yazmaya başlıyor…”